Chia sẻ tại hội nghị tập huấn tăng cường công tác điều trị sởi ngày 22/4, phó giáo sư Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho rằng ông thấy nhiều điểm lạ trong dịch sởi năm nay. 

Đến nay, khoa tiếp nhận hơn 160 ca sởi, trong đó 8 ca đã tử vong. Từ đầu dịch, khoa liên tiếp nhận 3 ca sởi có diễn biến chỉ trong một ngày đã suy hô hấp rất nặng (1 ca tử vong). Các xét nghiệm chỉ tìm thấy sự hiện diện của virus sởi mà không có các tác nhân khác.

Theo phó giáo sư Dũng, điều rất lạ là virus sởi tấn công thẳng vào phổi, gây viêm phổi, suy hô hấp; trong khi thông thường phải sau khi sởi ban, trẻ mới bị các biến chứng viêm phổi. Cả 4 ca mắc sởi với bệnh trạng tương tự như vậy đều tử vong trong vòng 3-4 ngày đầu của bệnh. 

Bệnh nhân mắc sởi đang điều trị tại Bệnh viện Nhi Nghệ An. Ảnh: Hải Bình.

Tuy nhiên, 4 ca tử vong sau ông lại thấy lạ, trẻ cai được máy thở, các bác sĩ thở phào vì nghĩ trẻ đã sống được. Nhưng sau đó trẻ phải thở máy lại và tử vong. 

"Có hai nguyên nhân khiến bệnh của trẻ nặng lên do cơ địa và bản thân con virus. Nhiều trẻ đã khám tổng thể không có bất cứ bệnh nền nào nhưng điều trị sởi rất dai dẳng, thậm chí tử vong. Điều này rất cần các nhà chuyên môn nghiên cứu một cách kỹ lưỡng hơn", phó giáo sư Dũng nói. 

Hội nghị thu hút được sự tham gia của rất nhiều bệnh viện. Nguyên nhân có lẽ vì con số tử vong cao bất thường của dịch năm nay cũng như có nhiều trẻ dưới 9 tháng tuổi - chưa đến tuổi tiêm chủng đã mắc sởi. 

Tiến sĩ Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng cho biết, hiện Bộ Y tế giao cho Viện Vệ dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur TP HCM và các bệnh viện phối hợp thực hiện đề tài nghiên cứu về dịch sởi năm nay. Trong đó một nội dung quan trọng được đề cập là cân nhắc lịch tiêm chủng. Tiêm cho trẻ dưới 9 tháng là một sự thay đổi rất lớn, có thể phải tiêm nhiều mũi hơn. Quan trọng là phải quyết định đúng đắn. Tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi mắc sởi chiếm khoảng 11%.

Số ca mắc sởi tại nhiều tỉnh, thành có xu hướng gia tăng. Ảnh: Giang Chinh.

Không chỉ Hà Nội, TP HCM, các tỉnh Thanh Hóa, Hải Phòng, Nghệ An, Hà Nam... cũng ghi nhận xu hướng gia tăng các ca mắc sởi. 

Từ tháng 2 đến nay, Nghệ An ghi nhận 218 ca mắc sởi, trong đó có 1 ca tử vong, 2 trường hợp nhiễm sởi kèm theo bệnh lý khác quá nặng đã được bệnh viện trả về gia đình. 9 ca nặng được chuyển lên tuyến trên. Ông Hoàng Văn Hảo, Phó giám đốc Sở y tế Nghệ An cho biết, sởi vẫn đang nằm trong tầm kiểm soát. Nghành đã tham mưu cho ủy ban tỉnh cấp khẩn cấp 7 máy thở mới cho bệnh viện nhi. Sở đang triển khai kế hoạch tiêm sởi cho trẻ em toàn tỉnh hoàn thành trước 6/5.

Tại Hải Phòng trong 2 tháng gần đây cũng ghi nhận 80 ca sởi, một trường hợp tử vong. Nhiều ca bệnh diễn biến phức tạp, biến chứng nặng, tập trung nhiều ở trẻ dưới 18 tháng tuổi. Nhiều trường hợp trẻ mắc bệnh thời gian qua do chưa được tiêm vắcxin hoặc tiêm vắcxin không đủ liều. Tiến sĩ Trịnh Thị Lý, Phó giám đốc Sở Y tế cho biết, bệnh sởi có dấu hiệu gia tăng song Hải Phòng vẫn cơ bản được kiểm soát tình hình bệnh.

Thanh Hóa cũng báo cáo có 71 ca sốt phát ban nghi sởi, trong đó có 12 ca dương tính. Trong quý 1, cả tỉnh chỉ có 32 ca sốt phát ban dạng sởi thì trong 21 ngày đầu tháng 4 đã có thêm 39 ca. UBND tỉnh vừa có chỉ thị yêu cầu các địa phương khẩn trương triển khai công tác phòng, chống sởi đúng theo hướng dẫn và khuyến cáo của Bộ Y tế. Tỷ lệ trẻ tiêm phòng sởi ở Thanh Hóa đạt 75%.

Tại Hà Nam, theo Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, hiện trên địa bàn ghi nhận 29 trường hợp có biểu hiện mắc bệnh. Tính từ đầu năm đến nay, số trẻ được tiêm vắcxin ở tỉnh này là 6.000, đạt gần 87%. Bác sĩ Lê Quang Đoán, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam, cho biết tại khoa có một số trường hợp nghi ngờ mắc sởi, ngay khi vào điều trị đã được cách ly để theo dõi tình hình bệnh, không có bệnh nhân nào biến chứng, nguy hiểm đến tính mạng.

Theo tiến sĩ Trần Đắc Phu, Cục trưởng Y tế Dự phòng, điều quan trọng trong công khám chữa bệnh thời gian tới là không bỏ sót ca bệnh cũng như hạn chế chẩn đoán nhầm sởi với các bệnh khác.

"Tôi đã đi thăm Bệnh viện huyện Thạch Thất, Hà Nội và thấy họ lấy xét nghiệm 37 mẫu thì chỉ có 7 mẫu dương tính với sởi. Trong số 5 bệnh nhân nằm chung phòng thì chỉ có 1 trường hợp có dấu hiệu sởi rõ ràng, 4 ca còn lại đều dưới 9 tháng tuổi, không có dấu hiệu phát ban sởi. Nằm như thế nguy cơ lây sởi rất cao vì thế chúng tôi đề nghị cần cách ly có buồng riêng cho bệnh nhân sởi và những trường hợp nghi ngờ", tiến sĩ Phu nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, theo ông các tỉnh cần thống nhất về mặt số liệu, không thể để tình trạng một tỉnh mà có đến 3 con số khác nhau. Bên cạnh đó, UBND, lãnh đạo Sở Y tế cần thường xuyên kiểm tra giám sát các đơn vị thực hiện. "Ở Việt Nam có vấn đề là không đi kiểm tra, đôn đốc thì làm không quyết liệt", tiến sĩ Phu nói. 

Nhóm phóng viên